Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi) đã chính thức được Quốc hội thông qua, tạo cơ hội phát triển cho thị trường bảo hiểm trong dài hạn. Theo đó, luật mới trao quyền tự chủ lớn hơn cho doanh nghiệp bảo hiểm sẽ giúp họ chủ động hơn trong hoạt động kinh doanh. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, để tạo ra hiệu quả kinh doanh mang tính đột phá, vẫn phải chờ do việc phân bổ lợi nhuận trong chuỗi giá trị.

Lợi nhuận 2022 vẫn khả quan, nhưng các khoản đầu tư bị ảnh hưởng

Theo số liệu từ Trung tâm Phân tích và tư vấn đầu tư Công ty Chứng khoán SSI (SSI Research), tổng doanh thu phí bảo hiểm trong quý I/2022 đạt 55,5 nghìn tỷ đồng (tăng +14,6% so với cùng kỳ 2021), trong đó doanh thu phí bảo hiểm nhân thọ và phi nhân thọ lần lượt đạt 38,4 nghìn tỷ đồng (tăng +14,6%) và 17 nghìn tỷ đồng (tăng +14,7%). Trong khi đó, doanh thu phí khai thác mới giảm lần thứ 2 trong nhiều năm (đạt 10,8 nghìn tỷ đồng, giảm -9,8% so với cùng kỳ 2022).

Lý giải về diễn biến này, các chuyên gia của SSI Research cho rằng, mức tăng trưởng doanh thu phí bảo hiểm là do nền cơ sở cao trong quý I/2021 (tăng +52% so với cùng kỳ 2020), cùng với nhu cầu bị dồn nén sau thời gian giãn cách trong năm 2020 và sự sụt giảm doanh số từ kênh đại lý trong quý I/2022 (giảm -23,4% so với cùng kỳ). Các chuyên gia này kỳ vọng, tốc độ tăng trưởng doanh thu phí bảo hiểm sẽ tăng mạnh hơn trong quý III/2022 do nền cơ sở thấp trong quý III/2021.

Với mức tăng trưởng doanh thu phí bảo hiểm mạnh mẽ, lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh bảo hiểm của hầu hết các công ty bảo hiểm phi nhân thọ (ngoại trừ ABI, PTI) đều đạt kết quả khả quan (+28% so với cùng kỳ). Tỷ lệ bồi thường và tỷ lệ kết hợp đều duy trì ở mức thấp, mặc dù đã tăng từ đáy vào quý III/2021.

Mặt khác, theo đơn vị này, trong quý I/2022, thu nhập từ hoạt động đầu tư giảm -15%, do cả lãi suất huy động bình quân thấp hơn và các doanh nghiệp không còn nhiều lợi nhuận từ đầu tư cổ phiếu như trong quý I/2021. Nhìn chung, lợi nhuận sau thuế của các công ty bảo hiểm phi nhân thọ giảm -1% so với cùng kỳ như dự kiến.

Cũng theo nhận định của các chuyên gia SSI Research, lợi nhuận đầu tư của các doanh nghiệp bảo hiểm có thể sẽ bị ảnh hưởng trong quý II/2022. Theo đó, kết quả lợi nhuận quý II/2022 có thể sẽ không mấy khả quan đối với hầu hết các doanh nghiệp bảo hiểm, do diễn biến của thị trường chứng khoán không thuận lợi. “Ngoại trừ ABI, tất cả các doanh nghiệp bảo hiểm đều có đầu tư cổ phiếu. Với việc thị trường chứng khoán sụt giảm so với đầu năm, các doanh nghiệp bảo hiểm có thể sẽ phải trích lập dự phòng cho các khoản đầu tư cổ phiếu làm ảnh hưởng đến lợi nhuận ròng” - chuyên gia của SSI Research cho hay.

Cũng theo các chuyên gia này, mặc dù lãi suất tăng, nhưng tỷ lệ bồi thường sẽ quay lại mức bình thường và lợi nhuận từ đầu tư cổ phiếu sẽ không còn thuận lợi như 2021, do đó, tăng trưởng lợi nhuận trước thuế năm 2022 sẽ ở mức khả quan. Tác động của môitrường tăng lãi suất sẽ thể hiện rõ hơn ở tăng trưởng lợi nhuận năm 2023.

Triển vọng cho đầu tư dài hạn?

Ngày 16/6 vừa qua, tại Kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa XV đã chính thức thông qua Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi) với nhiều điểm mới, kỳ vọng sẽ tạo ra một bước chuyển tích cực cho thị trường bảo hiểm Việt Nam nói chung và các doanh nghiệp bảo hiểm trong tương lai.

Trao đổi với phóng viên TBTCVN, bà Nguyễn Thu Hà - Trưởng phòng Phân tích SSI Research cho rằng, luật mới sẽ có tác động tích cực về dài hạn đối với thị trường bảo hiểm. Với những thay đổi về mô hình quản lý vốn, có thể sẽ có áp lực tăng vốn tại một số công ty bảo hiểm nhất định. Tuy nhiên, “các quy định này có giai đoạn chuyển tiếp 5 năm, tạo một khoảng thời gian đệm giữa khung pháp lý và việc áp dụng trong hoạt động thực tế (2023-2027). Đồng thời, hiện tại chúng tôi vẫn chưa thấy rõ được một giải pháp để cải thiện cấu trúc tổng thể của thị trường, do lợi nhuận hiện tại không được phân bổ hợp lý trong toàn bộ chuỗi giá trị của ngành. Trong khi các công ty môi giới bảo hiểm được hưởng biên lợi nhuận cao vào thời điểm hiện tại, các công ty kinh doanh bảo hiểm đang phải chịu gánh nặng với việc giải quyết bài toán quản lý chi phí và khả năng sinh lời ở mức thấp” - bà Nguyễn Thu Hà nói.

Đánh giá về tiềm năng đầu tư dài hạn của cổ phiếu bảo hiểm, bà Nguyễn Thu Hà phân tích, luật mới đã bổ sung một số điều khoản mới để hướng dẫn cho các công ty bảo hiểm, sửa đổi một số quy định trước đây để tránh nhầm lẫn khi áp dụng trong thực tế. Đồng thời, việc trao quyền tự chủ lớn hơn cho doanh nghiệp bảo hiểm cũng sẽ giúp họ chủ động hơn và đảm bảo hiệu quả tốt hơn trong hoạt động kinh doanh. “Tuy nhiên, chúng tôi chưa kỳ vọng về một sự thay đổi mang tính đột phá trong hiệu quả kinh doanh do yếu tố về mặt cấu trúc thị trường” - chuyên gia của SSI Research nói.

Mặc dù còn những tồn tại về mặt hiệu quả và khả năng sinh lời, nhưng theo chuyên này, dư địa tăng trưởng về dài hạn của thị trường bảo hiểm Việt Nam là rất lớn. Đặc biệt, môi trường lãi suất tăng cũng sẽ có tác động tích cực đến tỷ suất đầu tư của doanh nghiệp bảo hiểm, do phần lớn tài sản đầu tư của doanh nghiệp này là tiền gửi ngân hàng và trái phiếu.

(Theo thoibaotaichinhvietnam.vn)